بر کسی پوشیده نیست که نوازندگی نیز مانند تمامی مهارتهای فیزیکی هنری و حتی غیر هنری چنانچه علاوه بر تمرین و ممارست با مطالعه تجارب دیگران، روشها و مفاهیم بنیادی توام باشد، در نهایت نتیجه بهتری را عاید هنرجو خواهد کرد.
به همین علت نوازندگان باید ایده های کهنه ای مانند تمرین های مدام و مکانیکی صرف را کنار گذاشته
و به نوازندگی بصورت علمی تر و هنری تر نگاه کنند و آنرا صرفا یک مهارت فیزیکی نپندارند.
مجموعه راهنمایی های زیر از جمله مواردی است که رعایت و مد نظر قرار دادن آنها می تواند شما را در گرفتن نتیجه بهتر از زمانی که صرف تمرین می کنید، یاری دهد.
توجه داشته باشید که بسیاری از موارد مطرح شده می تواند برای نوازندگان سایر سازها نیز مفید باشد.
1 – زمانی که پس از یک وقفه طولانی مجدداً تصمیم دارید به دنیای نوازندگی پیانو بازگردید،
اجرای آهسته قطعات واقعی موسیقی برای شروع، بهتر از تمرین کردن و اجرای اتودهای تکنیکی است.
زیرا نواختن یک قطعه موسیقی به سبب فرازو نشیب های طبیعی که دارد ماهیچه ها را وادار می کند تا بصورت روان و طبیعی در طول اجرای قطعه فعال شوند برخلاف اجرای تمرین های تکنیکی که بصورت موضعی روی قسمتهای خاصی از بازو، مچ دست یا انگشتان کار می کنند.
2 – عدم تمرکز و نداشتن اطمینان از اجرای قطعات را جدی بگیرید.
تنها با برطرف کردن آنهاست که قادرید خلاقیت و ابتکار خود در نوازندگی را پرورش داده آنرا به نمایش در آورید.
یک نوازنده تا زمانی که به توانایی اش اطمینان کامل نداشته باشد، انعطاف پذیری لازم را هنگام اجرا ندارد و علاوه بر استرس هنگام اجرا به مرور زمان دچار ملال زدگی می گردد.
3 – مانند یک خواننده که روزانه طنین صدا و قدرت ماهیچه هایش را تمرین داده و آزمایش می کند،
هر روز صدای متمایز و مختص همان روز را در ساز خود خلق و احساس کنید،
بدین ترتیب هماهنگی لازم بین اندیشه و احساس در اجرای یک آهنگ میسر می شود.
4 – به خاطر داشته باشید که دستیابی به یک تکنیک قابل اطمینان در پاسخ “نیاز به شنیدن صدایی بی عیب و نقص” امکان می یابد،
درست مانند اینکه برای راه رفتن درست مجبورید از نقطه A به نقطه B قدم بردارید.
به عنوان یک مثال مشخص زمانی که سعی در تمرین استفاده مجدد از پدال به هنگام تغییر هارمونی را می کنید، لازم است ابتدا نت ها، سپس هارمونی را تجربه کنید.
در مرحله بعد نیاز به غنی تر کردن صدا و بالا بردن damper ها و در نتیجه افزودن طنین و غنی کردن هارمونی را دارید.
پس از آن لازم است هر دو نت را با هم در یک پدال گوش دهید، نهایتا مایل به شنیدن نت اول، توقف آن و نت دوم در ادامه هستید.
این کار و تولید چنین صدایی مطلقاً با شمارش و بالا پایین کردن پدال میسر نیست،
زیرا بر طبق یک نیاز و برای رسیدن به یک هدف خاص برنامه ریزی نشده است.
5 – سعی کنید در ابتدا قدرت تخیل، اندیشه و تصور خود را تقویت کنید، پس از آن به توانایی فیزیکی ماهیچه ها و انگشتان خود توجه کنید.
با این روش قادر خواهید بود ایده و اندیشه را با مهارت فیزیکی همراه کنید و آوای مورد نظر را خلق نمائید.
این همراهی تنها با تلاش مستمر و تخیل مداوم آهنگ مورد نظر، سعی در خلق و پیاده سازی آن چه در ذهنتان است
و همچنین در نظر گرفتن احساس مربوطه، امکان پذیر است.
همانطور که بسیاری از بزرگان و نوابغ موسیقی “احساس کردن موسیقی” و “گوش دادن با تک تک عضلات بدن” را به عنوان یک اصل مهم در نظر دارند.
معمولا هنرآموزان این موضوع را درک نمی کنند که طی کردن این مراحل، روش دستیابی به یک تکنیک فوق العاده است
و به اشتباه این تصور را دنبال می کنند که تمرینهای سریع بدون وقفه و فکر به حرکات سریع و نمایشی انگشتان نتیجه بهتری دارد تا تمرینهای آرام و پیوسته همراه با تفکر و تعمق.
در حقیقت باید سعی کنید تا یک بار در مقام نوازنده موفق به برقراری ارتباط لازم بین تفکر و انگشتانتان شوید و از آن پس تنها به موسیقی فکر کنید.
در آنصورت خواهید دید که به چه سادگی در موقع لزوم از پس هر سرعت اجرایی که لازم باشد بر خواهید آمد.
6 – رسیدن به نقطه کمال در نوازندگی یا موسیقی، یک هدف واحد است که کلیه نوازندگان از ابتدا باید به آن توجه کنند.
هنرآموز باید به طور مداوم در شرایطی قرار گیرد که مجبور به تصمیم گیری باشد
و از این طریق اعتماد به نفس لازم را در خود پرورش داده به توانایی خود در حل مشکلات ایمان پیدا کند.
به طور کلی بهتر است اساتید تا حد ممکن دست شاگردان را در انتخاب باز بگذارند
و آنها را به تعمق هر چه بیشتر و مسئولیت پذیری در مقابل غایت مطلوب آهنگساز تشویق نمایند.
این طرز تفکر که “من به عنوان نوازنده مهم هستم و افکار آهنگساز برایم چندان اهمیتی ندارد” از خطرناک ترین خصیصه های یک نوازنده است.
در عین حال نکته مهمی که لازم است اساتید در کنار موارد فوق مد نظر داشته باشند این است که همواره برای تصمیم گیری شخصی هنرآموزان نیز ارزش قائل شوند.
7 – موسیقی مفهومی فراتر از نت های ساده و خالص دارد.
نوازندگان باید این غنا را در نگرش موسیقیایی خود بپذیرد. این کار با مطالعه دانش موسیقی، تاریخ و گوش دادن به قطعات موسیقی امکان پذیر است.
8 – با چهار انگشت تمرین کنید و ببینید آیا انگشت آزاد شما در هنگام نواختن آرام و راحت باقی می ماند یا خیر ؟
9 – به عضلات دست امکان نفس کشیدن بدهید،
برای سالم ماندن ماهیچه ها و عضلات در هنگام نواختن، سیکل های فشار و استراحت برای انگشتان در نظر بگیرید.
10 – رابطه بین صدا و حرکت انگشتان را مد نظر داشته باشید.
این کار یک مسیر ارتباطی بین نگرش ذهنی و حرکت فیزیکی خلق می کند.
11 – منحنی های موزون را در ساخت یک قطعه پیدا کرده و مورد استفاده قرار دهید، درست مانند ساختن پلی که هر جزء آن شکل متفاوتی دارد.
بنابراین تمام اجزاء به یکدیگر وابسته می شوند و هر یک نقشی حیاتی در نگهداری پل برعهده دارند.
برخلاف دیواری که کلیه آجرهای آن یک اندازه و یک شکل هستند!
12 – نوازندگی آرام را تمرین کنید و به حالت شناور انگشتان خود را بر روی کلیدها حرکت دهید.
13 – بهره گیری از پدال را با تمرین های زیاد فرا بگیرید از قطع کردن ناگهانی یک آکورد گرفته تا از بین بردن شدت صوت بصورت تدریجی.
14 – توانایی دست چپ خود را تقویت نمایید و به همراهی آن معنا بخشید،
در عین حال توجه داشته باشید که هر کدام از دستهای شما مسئولیت خاصی در اجرا دارند در اغلب موارد نباید سعی کنید مهارت هر دو را به یک اندازه برسانید.
15 – مهارت دست چپ خود را بیشتر به سمت همراهی ببرید تا اجرای ملودی.
16 – به حرکات موزون – رقص – انگشتان خود دقت کنید.
زمانی این حرکات درست هستند که نوانس ها، جمله بندی و آرتیکولیشن (articulation) درست اجرا شود.
17 – نوازندگی را با هدف اجرای زیبای جملات و قطعات تمرین کنید نه سرعت و تکنیک. این روش خودبخود مشکلات تکنیکی را برطرف کرده و احتمال آسیب دیدگی ماهیچه های شما را کاهش می دهد.
18 – آموزش و تمرین شنیداری باید جزء اصلی هر جلسه تدریس یا تمرین باشد.
19 – هنگام اجرای قطعه بدون در نظر گرفتن وجود ساز، قطعه موسیقی راهدایت کنید به آن فکر کنید و هرگز خواندن با آنرا فراموش نکنید.
20 – حتی هنگامی که یک قطعه کلاسیک را اجرا می کنید به هارمونی آن توجه کنید و آنرا بدون توجه به قطعه با رنگهایی که خودتان به آن اضافه می کنید تمرین کنید.
به این ترتیب با فضای قطعه بدون درگیری با ملودی های – احیاناً پیچیده آن – آشنا می شوید.
21 – مانند عملکرد ریشه گیاهان که راه خود را برای رسیدن به آب می یابند، انگشتان دست نوازنده نیز باید به دنبال نت ها حرکت نمایند.
باید از نحوه دنبال کردن نتهای موسیقی توسط انگشتان لذت ببرید.
22 – سعی کنید ملودیها و قطعات را در ذهن خود در کلید های دیگر انتقال داده و به لحظه اجرا کنید. اینکار مهارت دشیفر شما را افزایش می دهد.
23 – تحلیل های Schenker-style را به منظور قدردانی از استعداد خارق العاده و خلاقیت های آهنگساز به کار گیرید.